Rozwój sztucznej inteligencji (AI) przeobraża globalne struktury władzy, redefiniując układy gospodarcze i polityczne na świecie. W całym tym dynamicznie zmieniającym się krajobrazie, najważniejsze jest by nie zostać w tyle. Pytanie, czy wszyscy za tymi zmianami nadążają?
Nie jest żadną wiedzą tajemną, że karty w skali globalnej rozdają giganci, a więc USA, Chiny czy też traktowana jako całość Unia Europejska. Każdy z potentatów ma swoją wizję i swoje unikalne podejście do rozwoju sztucznej inteligencji. To z kolei oznacza, że technologia nie rozwija się tak samo i w tym samym tempie na całym świecie.
Chińska dominacja
Gdyby spojrzeć na to zagadnienie tylko pod kątem inwestycji w AI, to na tym polu dość zdecydowanie prowadzą Chińczycy. Ich nakłady w prace i rozwój nad sztuczną inteligencją mają do 2027 roku sięgnąć zawrotnej kwoty 38 miliardów dolarów.
To jednak nie wszystko. Pekin dysponuje bowiem nie tylko ogromnymi funduszami, ale także niespotykaną liczbą absolwentów kierunków STEM (nauka, technologia, inżynieria, matematyka) – około 3,6 miliona rocznie. Taka masa wykształconych specjalistów pozwala Chinom dynamicznie rozwijać nowe technologie, podczas gdy inne kraje, jak USA (820 tysięcy absolwentów STEM) i Indie (2,6 miliona), pozostają daleko w tyle.
W ostatnich latach narasta również rywalizacja technologiczna między Chinami a USA. W 2023 roku rząd amerykański nałożył ograniczenia na inwestycje w chińskie sektory mikroelektroniki, technologii kwantowej i AI, co wywołało formalne zaniepokojenie strony chińskiej. Stany Zjednoczone, gdzie prywatny sektor jest głównym motorem rewolucji technologicznej, wspierają badania i rozwój poprzez agencje takie jak DARPA, co przekłada się na znaczący postęp w technologiach wojskowych i wywiadowczych.
Magnes dla talentów
Co więcej, największe firmy powiązane z AI na świecie, takie jak Microsoft, Apple, Alphabet (Google), Nvidia, Amazon i Meta, mają swoje siedziby w USA. Microsoft, który jako pierwszy osiągnął wycenę rynkową na poziomie 3 bilionów dolarów, jest symbolem wpływu technologicznych gigantów na gospodarki narodowe. Te firmy przyciągają najlepsze talenty i mają znaczący wpływ na globalne innowacje technologiczne.
Jak na tym tle prezentuje się wspomniana Europa? Cóż, mimo że Stary Kontynent posiada znaczne zaplecze badawcze, wciąż boryka się z problemami takimi jak odpływ talentów i relatywnie niskie inwestycje prywatne. Niemniej jednak, europejskie instytucje badawcze utrzymują się na czołowych miejscach w rankingach światowych, co świadczy o ich potencjale w obszarze badań nad AI. Różnorodność podejść w poszczególnych krajach UE, takich jak Francja i Niemcy, przyczynia się do bogatego ekosystemu startupów i innowacji.
W co grają w Europie?
Warto również pamiętać, że Unia Europejska jako pierwsza na świecie wprowadziła regulacje dotyczące sztucznej inteligencji - AI Act, mające na celu zapewnienie etycznego i odpowiedzialnego rozwoju technologii. Nowe przepisy stawiają na priorytety takie jak prywatność, zrównoważony rozwój oraz suwerenność technologiczna, co może stać się przewagą konkurencyjną Europy w globalnym wyścigu technologicznym.
Widać więc jak na dłoni, że sztuczna inteligencja stanowi kluczowy element nowej rewolucji przemysłowej, która przekształca globalne układy sił. Chiny, USA i Europa, choć podążają różnymi ścieżkami, dążą do dominacji w tej dziedzinie.
W miarę jak rozwój AI nabiera tempa, Europa musi skupić się na swoich unikalnych atutach, takich jak silne instytucje badawcze i etyczne podejście do technologii. Jeśli tego nie zrobi – o co trudniej przy tak rozproszonym procesie decyzyjnym – to będzie jej bardzo trudno dotrzymać kroku Amerykanom i Chińczykom, gdzie budżety, regulacje i etyczny aspekt sprawy nie mają aż tak dużego znaczenia. Liczy się to, by w wyścigu na szczyt, być cały czas o krok przed konkurencją.
