Kiedy w osiemnastowiecznej Anglii rozpoczął się proces, który przeszedł do historii jako rewolucja przemysłowa, rozwój świata ewidentnie przyspieszył. W ciągu stosunkowo krótkiego czasu ludzie zaczęli coraz bardziej się rozpędzać, co finalnie prowadziło do kolejnych wielkich przełomów. Czy właśnie znajdujemy się u progu czwartej wielkiej zmiany? A może ta zachodzi już na naszych oczach?
Wspomniana już rewolucja przemysłowa była pierwszym tego typu momentem przełomowym. Zaczął się wtedy proces mechanizacji, który całkowicie zmienił system produkcji i doprowadził do nieodwracalnych zmian w przemyśle. Kolejne przemiany przyniosła druga rewolucja związana z elektryfikacją. Miała ona miejsce w drugiej połowie XIX wieku i na początku minionego stulecia, kiedy to w zakładach produkcyjnych zaczęły pojawiać się pierwsze linie, a ludzkość poznała takie wynalazki jak m.in. telefon (1876), żarówka (1879) czy też radio (1908).
Motoryzacja, elektryfikacja i cyfryzacja
Oprócz wspomnianej elektryfikacji, największe zmiany przyniósł z kolei rozwój motoryzacji, czego - nomen omen - motorem napędowym była pierwsza w skali świata destylacja ropy naftowej przez Ignacego Łukasiewicza, a następnie wynalezienie przez Etienne’a Lenoira gazowego silnika spalinowego. Był to z kolei fundament, na którym następnie budowali Benz, Daimler, Goodyear czy w końcu bracia Wright, w bardzo krótkim czasie napędzając rozwój przemysłowy w niemal każdym aspekcie.
Następne zmiany przyniosła trzecia rewolucja przemysłowa. O ile dwie poprzednie były katalizatorem nieprawdopodobnego wzrost produkcji i zatrudnienia, tak ta kolejna dała możliwość usprawniania całego procesu przemysłowego, poprzez poprawę jego jakości na niemal każdym odcinku i docelowo zwiększanie skali automatyzacji. W coraz bardziej wymierny sposób zaczęto korzystać z dobrodziejstwa cyfryzacji, która zawładnęła umysłami wszystkich projektantów technologicznych i wizjonerów czasów współczesnych.
Wysoki poziom automatyzacji, wprowadzanie zaawansowanych systemów IT, a także mikrokontrolerów maszyn zaczął napędzać rozwój i w stosunkowo szybkim tempie zaprowadził nas w miejsce, w którym możemy mówić o Przemyśle 4.0.
Czas na czwarty krok!
Jest to oczywiście pewne bardzo ogólne pojęcie, w którym mieści się naprawdę sporo. O ile wcześniejsze rewolucje upłynęły pod szyldem mechanizacji, elektryfikacji, a także cyfryzacji, tak czwarta - która odbywa się na naszych oczach - dotyczy swego rodzaju integracji zasobów ludzkich, a także cyfrowo sterowanych maszyn, sieci oraz technologii informacyjnych. W dużym skrócie można więc stwierdzić, że cała idea rewolucji przemysłowej 4.0 opiera się na swego rodzaju unifikacji kilku światów. Tego wirtualnego i informacyjnego, z technologicznym i produkcyjnym.
- Najlepiej myśleć o tym wszystkim jako o digitalizacji produkcji, gdzie urządzenia cyfrowe i systemy technologiczne są ze sobą skomunikowane, w tym poprzez internet, gdzie wymieniane i analizowane są duże ilości danych produkcyjnych - tłumaczył w rozmowie z dziennikiem „Rzeczpospolita” Zbigniew Piątek, twórca portalu przemysl-40.pl.
W jego opinii zbiór pojęć, które stanowią składową szerszej definicji jest naprawdę pojemny. - Cała ta koncepcja to swego rodzaju agregat pojęciowy, obejmujący szereg nowych technologii. Takimi są m.in. chmury obliczeniowe, sztuczna inteligencja, analiza Biga Data, rzeczywistość rozszerzona czy w końcu roboty współpracujące - dodał.
Graj w zielone
Dlaczego jednak poruszamy tematykę rewolucji przemysłowej 4.0? Oprócz kwestii czysto branżowej, która z racji zajmowania się przez Automation Trader dystrybucją części automatyki przemysłowej, jest zupełnie naturalna, warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden dość ważny aspekt. W miesiącu, w którym bardzo mocny nacisk kładziemy na ekologię, pochylenie się nad tematem rewolucyjnych zmian, które niczym na tacy oferują konkretne rozwiązania w zakresie dbałości o środowisko, wydaje się nieodzowne.
Usprawnienie procesu produkcyjnego i funkcjonowanie tzw. inteligentnych fabryk jest prostym celem do tego, by zminimalizować udział czynnika ludzkiego, a także zmniejszyć obciążenia dla wspomnianego środowiska. Co więcej, jest to jedno z głównych wyzwań odbywających nie na naszych oczach zmian. Cel ten został nawet odpowiednio sformalizowany w stosownym dokumencie Organizacji Narodów Zjednoczonych z 2015 roku o nazwie „Transforming Our World: The 2030 Agenda for Global Action („Przekształcamy nasz świat: Agenta na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju - 2030”).
Całość wspomnianego dokumentu traktuje o wielu różnych aspektach, jednak ten najważniejszy punkt wydaje się dotyczyć nacisku na państwa, by te stawiały na zrównoważony rozwój i modernizację infrastruktury, a na końcu wszystkich rachunków właśnie na ochronę środowiska.
Przemysł 4.0 kusi bowiem nie tylko bardzo konkretnymi korzyściami, jak unikanie przestojów produkcyjnych czy oszczędność pieniędzy, ale również takimi, na które nie spogląda się w pierwszej kolejności przy długofalowy planowaniu. Obniżenie wydatków na energię oraz emisji dwutlenku węgla to kwestie, które już na „dzień dobry” rzucają się w oczy. W tym przypadku pozytywy zmian doceniają nie tylko państwa tworzące szczegółowe akty prawne, którymi pewne sprawy można odgórnie definiować. Coraz częściej z własnymi inicjatywami wychodzą bowiem sami przedsiębiorcy, którzy nie czekają na „przymus” w postaci przepisów, na własną rękę korzystają z dobrodziejstw nowych technologii, wiedząc, że takie działania w dłuższej perspektywie im się po prostu opłacą. Warto bowiem pamiętać, że konsumenci bardzo często kierują się swoimi osobistymi przekonaniami przy lokowaniu pieniędzy i coraz częściej stawiają na te firmy, które mają pokrewne filozofie, np. te ekologiczne.
Ścieżka, na którą wkroczyliśmy wydaje się być tą, z której nie ma już odwrotu. Rozwój cyfrowych technologii, które używane są w przemyśle i z roku na rok implementuje się je z coraz większą siłą, ma niebagatelny wpływ na symbiozę przemysłu i środowiska. To z kolei scenariusz konieczny, jeśli chcemy odwrócić niebezpieczny trend niszczenia i bezustannego drenowania naszej planety z zasobów.
